MÊNH MÔNG NỖI NHỚ

 

Đã có lần tôi về lại thành phố Qui Nhơn, chạy qua con đưòng-giờ đã đổi tên(?) nhưng đó là con đường chạy dọc theo bờ biển, con đường có ngôi trường Sư Phạm Qui Nhơn ngày nào đứng sừng sững nhìn ra bờ biển đông mênh mông bát ngát. Nhưng tên trường xưa không còn nữa, quang cảnh ngày xưa cũng mất hút đâu rồi. Đã hơn nửa thế kỷ trôi qua rồi còn gì, có còn chăng cũng chỉ là kỷ niệm.

Ngày tôi xách valy ngồi trên xe lam và dừng ngay trước cổng trường Sư phạm là ngày “đi lạc” đầu đời. Cô gái ngơ ngơ, ngáo ngáo một mình từ phi trường Qui nhơn về trường Sư phạm lần đầu đã gặp trở ngại, không một bạn quen đi cùng, nên khi rời máy bay ra cổng, thấy một chiếc xe lam trờ tới, là xách va li leo lên liền mà không chịu hỏi đường, đến khi bác tài, người đàn ông đứng tuổi, thấy hình như có gì sai sai bèn hỏi: cháu muốn đi về đâu? dạ về trường Sư phạm, ông cười và dừng xe lại nói: cháu xuống đây và đón xe đi ngược mới về lại truờng, xe này ra phố. Hú hồn! Cảm ơn bác.

Cổng trường mở toang đón chào các giáo sinh mới, có người đến sớm hơn ngày khai giảng, nên một số đi lang thang trong sân trường, hình như có ý chờ đón bạn đến, nên thấy họ cười nói vui mừng khi có người đến và cùng đưa bạn lên phòng. Sân trường rộng nên thấy mình nhỏ bé. Tôi một mình được chỉ vào văn phòng xin giấy tờ nhập học và xin phòng nội trú. Vị Thầy ở đó chỉ lên phòng số 3. Ui chao đông! các chị khóa 7 và khóa 8 cùng chung một phòng, hình như có đến 36 mạng. Tôi được một chỗ nằm giường trên sát vách trong cùng. Có chỗ là tốt rồi. Nhưng  ở nhà ít người quen rồi, bây giờ trong một phòng mà đông quá xá, đủ các giọng nói những miền…chưa quen nên có ngỡ ngàng. Chuyện ồn ào thì khỏi nói rồi, có người nói chuyện, cười nói, có người hát, có người ngủ…ngáy nho nhỏ, chưa thấy…cãi nhau, đủ loại âm thanh hỗn tạp trong một căn phòng mà một bầy con gái không cùng cha, khác mẹ đang cùng nhau sinh hoạt, học bài. Mỗi người một giường sắt, nên mùng giăng túa lua, quần áo thì giặt xong phơi đầy ngoài hành lang như lá phướng của giặc cờ đen hồi năm nẳm.

Lớp học có đến hơn năm mươi người, toàn là một…bầy con gái cùng trang lứa, xê xích nhau một vài tuổi, lớp tuổi…bẻ gãy sừng trâu. Nên trong lớp lúc nào cũng…ồn ào như chợ chồm hổm nếu thầy chưa đến. Cái bọn con gái phá như… ma, hình như phá ngầm thì nhiều, nên khó bị Thầy bắt tại chỗ (có lần chính tôi “bị” thầy Lưu gọi xuống văn phòng và “lạy cô đừng có phá nữa nhé”! hích hích, vì tôi là đứa ngồi ngay đầu bàn, nơi qúy thầy đứng giảng bài trong suốt hai năm ngồi học tập).

Tôi nhớ năm đó có một cô giáo người Mỹ vào dạy môn anh văn, người cô cao lớn và “mắt xanh mũi thẳng”. Đã không chịu…nghe cô giảng (mà có hiểu chữ nào đâu, có bao giờ nghe Mỹ nói đâu, ngoài học trong sách vở) cả đám bên dưới cứ khúc khích cười, đến nỗi cô giận ra đứng cạnh cửa sổ đề nhìn trời mây, có lẽ cô cũng thả hồn trở về xứ Mỹ xa xôi cách trở. Nghiệt ngã là trên cửa sổ có đám nhện giăng đầy (cao quá, các giáo sinh…lùn làm vệ sinh hằng ngày lau không tới), thế là mũi cô dính đầy dán nhện. Không phụ cô lau sạch mũi đã đành, bọn giáo sinh quái quỷ còn cười rống lên làm cô…giận và bỏ dạy về lại văn phòng hổng thèm dạy nữa.

 Những vị Thầy giáo khác thì mỗi người có một nỗi nhớ, Tôi nhớ Thầy Linh cố vấn lớp tôi cả hai năm nhất và nhị niên. Thầy hiền lành và ít nói. Tôi nhớ cô Hưng dạy canh nông, cô nghiêm trang và rất tận tình, lần nào bài tập của tôi cũng được cô cho 17 điểm rưỡi, rồi đưa vở tôi lên cho các bạn xem và rồi cô nói thêm “bài của em ghi chép sạch và đẹp nên cô cho thêm nửa điểm thành 18”. Cảm ơn cô thường “chiếu cố” đến học trò sắp ra dạy…học trò!.

Tôi nhớ Thầy Tôn dạy kinh tế, Thầy cứ nhìn chằm chằm vào bàn tay mấy cô giáo sinh đang để trên bàn và rồi phán một câu chẳng làm vừa lòng những trò có bàn tay đẹp “bàn tay đẹp không phải là bàn tay có ngón thon dài, trắng muốt như búp măng, mà đó là bàn tay biết tạo ra của cải…” đúng là vị Thầy dạy về kinh tế có khác.

Tôi nhớ nhất là thầy Bồn, Thầy có viết tập sách nên phải để tên vào. Thầy đang ở trên kia lỡ nhìn xuống đọc được những chữ viết này, xin Thầy đại xá cho mấy đứa học trò non lòng trẻ dạ nhen Thầy, Tại cái tên của Thầy nó vận vào tập truyện trẻ thơ của ông nhà văn Duyên Anh (Bồn lừa-nó lừa banh) nên mới khiến Thầy giận đỏ mặt và hét lớn: “trò nào? trò nào dám viết chữ…lừa vào sau tên tôi?”..Thưa Thầy kính yêu! con đâu có biết đứa nào nó chơi ác ôn vậy? chúng nó vào ra phòng này nhiều quá (phòng nội trú…trống, nên dành cho bệnh nhân bất thường), các bạn đủ mọi lớp có lòng đi “thăm viếng” bệnh nhân mà, mong thầy thông cảm cho. Dù cá nhân con đây, được thầy cố vấn và chị giám thị nội trú “cất nhắc” làm người canh giữ bệnh nhân chính thức trong số nhiều đứa trong lớp. Nhưng giữ bệnh nhân mệt lắm, vì “cô ấy” rất mạnh khi lên cơn, mà con thì ốm cà tong cũng phải cố, thì giờ đâu liếc mắt để ý kẻ ra vào, đứa nào ác ý ghi thêm chữ vào nên mới bị thầy la. Bữa đó vừa sợ mà cũng cố cười thầm.! Kỷ niệm khó phai.

Khóa 8 chúng tôi …hên, được ở nột trú mới đến hai năm. Chỉ vài tháng ở nội trú cũ là sang ở nhà mới sau khi được khánh thành. Nội trú này “nghe đâu” được USAID-MỸ” xây tặng cho trường. Bao nhiêu buồn vui lẫn lộn, kỷ niệm vơi đầy chất kín vào trang nhật ký đa số đều từ những ngày nội trú. Nơi đó mỗi buổi trưa đều được các bạn ban thư tín đem thư về phân phối. Nỗi vui mừng hớn hở khi nhận được thư, nhất là nhận được “manda” vào đầu tháng, nhưng rồi nỗi buồn len lén vào hồn khi thư …chàng chưa đến (ngoại trừ những nàng có người chuẩn bị cộng chỉ số bên nội trú nam, nên chắc không mong ngóng thư về). Năm nhất niên phòng tôi có chị Như Thuận, người chị Bình định trắng trẻo, mụ mẫm, hiền lành dễ thương đã có người thương là Lính. Chị nhận thư nhiều đến nỗi ba đứa tôi là Yến (bắc), Thu Mai và tôi đều…tò mò, cố gắng xem trộm thư để rồi…tức giận dùm cho chị, vì sao người đó đã có…chị để yêu thương rồi mà lại muốn cho…ra đời một đứa con nữa là sao? Thì ra chị cười vui hãnh diện về người yêu của mình là một…Nhà Thơ!. Bao nhiêu năm rồi, qua bao vật đổi sao dời, chị Như Thuận ở phương trời nào chúng tôi không hề nghe tin tức về anh chị, để biết mối tình xưa có tròn vẹn hay hai nẻo đường tình?

Và ở đó, mỗi tuần tôi đều nhận được thư anh trong rất nhiều bì thư khác, trang thư xanh mang nhiều nhung nhớ, anh cũng đang học như tôi, nhưng từ một ngôi trường huấn luyện “thao trường đổ mồ hôi, chiến trường bớt đổ máu”. Anh từ quân trường Võ Bị xa xôi và chắc cũng …nhiều giờ rảnh vào ban đêm như tôi, nên tha hồ…tâm sự. Và ngày ra trường, anh “rủ” tôi chọn nhiệm sở về Đà Lạt, những ngày anh còn ở đó, nhưng tôi chọn về quê Khánh Hòa-Nhatrang cho gần cha mẹ-gia đình. Mùa hè năm đó, tôi cũng đã về Đàlạt ở chơi nhà Dì tôi, để đêm đêm anh…trốn trại ra ngoài, chúng tôi cũng có những giờ dạo chơi trên vài con phố vắng, mỗi lần có xe quân cảnh chạy qua, là anh kéo sụp mũ xuống, sợ …bắt lên xe đem về trại lãnh…củ phạt dài. Và anh, một thời gian ngắn sau đó cũng rời trường, để rồi “anh dũng hy sinh” ngoài mặt trận thành “chiến sĩ vô danh”. Cảm ơn những ngày nội trú, đã cho tôi nhiều thời gian gửi tâm tình bay xa, bay đến nơi anh ở cho anh vui như lời anh viết, dù tình cảm đó đã bị đứt đoạn giữa chừng.

Thế nên tôi rất thích làm “trực ban ngày cuối tuần”. Tôi thích đem niềm vui cho người, mỗi lần chạy mấy vòng nội trú, tìm ra “người thân” cho một người khách phuơng xa, người gặp gỡ niềm nỡ tỏ tình thân ái với nhau sau bao nhiêu ngày xa cách, thì người đi liên lạc, dù mệt, cũng cảm thấy vui lây.

Thời gian qua, nghe tin “Phan Bá Chức “đã rời xa dương thế. Cầu nguyện cho linh hồn của Chức sớm tiêu diêu miền lạc cảnh. Nhưng với tôi, PBC vẫn là …thầy dạy hát..Nhiều bài hợp xướng tôi vẫn ê a hằng ngày là từ PBC tập cho. Ngày đó mỗi lần nhà trường tổ chức văn nghệ, là “ban hợp xướng” được thành lập và phải tập hát hằng đêm, nào là Hội trùng dương, Con đường cái quan, Hòn Vọng phu…nhiều và nhiều bài lắm với 4 bè cao thấp khác nhau, PBC còn tập cho tôi và Thu Hằng song ca Tiếng đàn tôi của nhạc sĩ Phạm Duy hai bè sảng khoái, thêm Trần Tuyết thành tam ca…, bây giờ bạn đã đi xa, chúng tôi vẫn còn ngồi đây nhớ đến bạn, dù rằng  hơn nửa thế kỷ qua, vì quan san cách trở, chúng tôi duy nhất chỉ một lần gặp lại tại Sài gòn.

Mội lần họp mặt khóa 8, tôi được biết thêm nhiều bạn…cũ, nhưng mới với tôi, vì ngày ấy tôi không hề biết đến, lại nữa, tôi chân thành “tạ lỗi” cùng các bạn nam giáo sinh nhen, đã không biết ai vì.. không để ý! Các bạn cùng thực tập hai lớp cộng đồng, đi xa lắc xa lơ, nhìn mặt chứ chẳng biết tên ai, ngoài anh bạn “Phương tím”. Tại sao anh có biệt danh ư? Anh bạn tên Phương, nhưng lúc ngồi trên ghe, chẳng may ghe bị lật nhào xuống nước, bị nước nó …thấm lâu nên người lạnh trở nên tím rịm. Hỏi sao tôi nhớ? Vì tôi làm …tổ trưởng của tổ cộng đồng lúc đó, phải ghi chép để tường trình lại cho Thầy mà!

Thời gian ở xứ người, tôi tình cờ gặp lại một người Lính hải quân năm xưa đóng quân bên Hải đội hai duyên hải, nơi có lần trường SP qua đó trình diễn văn nghệ…giúp vui. Mặc dù giám thị có dặn: “Giáo Sinh không được…tiếp xúc với mấy ông Lính, nếu trái lời bị phạt”! Nhưng tôi phải đi tìm gặp ông bạn hải quân để mượn… “súng thật” làm cảnh cho vũ khúc “Hải quân hành khúc” lớp tôi diễn đêm đó, nên bị dính vào tầm ngắm, nhưng rồi biết có lý do chính đáng nên chị giám thị bỏ qua. Lúc gặp nhau, nhìn tôi một lúc anh bạo dạn hỏi: “ Có phải năm xưa chị học ở SPQN?” Trời! sao anh biết? Anh nhắc có lần thấy tôi post tấm hình về chuyến đi Cù lao Xanh trên face book mà anh là thủy thủ lái tàu khi đó. Lại một kỷ niệm hiện về chúng tôi tha hồ…nhắc nhớ. “Sao mấy ông Lính chơi ác vậy? cứ lượn tàu cho lắc lư làm cả một đám nữ giáo sinh cho cá ăn chè” mất vui. Anh cười hì hì bảo rằng “thuyền trưởng” muốn phá mấy cô chơi…hahahaha…

 

 Kỷ niệm đong đầy viết hoài chưa chắc hết. Đã năm mươi lăm năm rời xa trường cũ. Ngày ra trường chọn nhiệm sở, chúng tôi được chọn …sớm quá, nên mừng rỡ phóng ra xe, mà chẳng quan tâm đến các bạn cùng lớp chọn về đâu sau đó, một sự vô tình đáng trách.

Mỗi lần các bạn tổ chức họp mặt, dù đường sá xa xôi, dù có bị mất dạy gần nửa thế kỷ rồi, sao trong tôi vẫn bồi hồi, xúc động và tìm cách quay về tìm gặp. Dù kẻ còn, người mất, dù có bệnh đau nhưng còn đi được, hy vọng vẫn gặp lại các bạn một lần nữa, lần nữa và lần nữa trong những ngày còn lại.

Lê Phan Tuyết (nhị hai)