Lê
thị Hoài niệm chuyển thành thơ từ một câu chuyện kể, đăng trên internet mà không
tìm thấy tên tác giả.
Trên
đoàn tàu có tên “Thống Nhất”
Xuyên
miền Trung ra Bắc ưu tiên
Hành
khách tìm chỗ chưa yên
Cô
soát vé mắt láo liên. Môi hồng.
Đứng
trước người đàn ông lớn tuổi,
Mặt
đăm đăm,
trụi lủi: vé đâu?
Ông
lục túi xách hồi lâu
Run
run, sợ hãi, lo âu ….mất rồi.
Cô
soát vé liên hồi quát tháo:
“Đã
dặn rồi cầm vé trên tay
Hễ
kiểm soát đến đưa ngay
Mất
thời gian lắm, ông này, rõ chưa!”
Dấu
tấm vé đã mua từ trước
Tay
run run, không muốn đưa ra
Thoáng
nhìn cô soát vé la:
“Ông
đã người lớn, vé là..trẻ em?”
Ông
lớn tuổi hom hem lí nhí:
“Tôi
phế nhân nên chẳng nhiều tiền
Trẻ
em, tàn tật ưu tiên
Nên
tôi mua nó cảm phiền nhé cô!”
Cô
soát vé nhìn vô chăm bẳm
Khắp
thân người thê thảm, giọng khinh:
“Hãy
đem cái giấy chứng minh
Rằng
ông tàn tật ra trình, rõ không!”
“Làm
sao có! miệng ông lắp bắp:
Khi
tôi mua không giấy chứng minh
Dù
cô bán vé bảo trình,
Trẻ
em mua thế chắc mình được đi.”
Cô
soát vé lầm lì gằn giọng:
“Người
bày trò cho giống phế nhân?”
Đây
này….còn nửa bàn chân
Cô
vẫn quay mặt chẳng cần cảm thông.
“Tôi
đã bảo rằng ông phải có
Sổ
chứng minh dấu đỏ đóng vô
Của
hội tàn tật cấp cho
Cái
đó mới đúng giấy tờ chứng minh!”
Ông
trưởng tàu thình lình xuất hiện
Cũng
bảo đưa quyển sổ ra trình
Ông
già nhìn xuống chân mình
Thuật
lại câu chuyện bịnh tình trước sau.
Nhưng
khổ nỗi trưởng tàu cũng quyết:
“Duyệt
giấy tờ chớ chẳng xem người
Mau
mau lấy đủ tiền tươi
Mua
cho đủ vé của người lớn thôi!”
Người
tàn tật coi mòi đau khổ
Lục
khắp người, túi đổ ra moi
Năm
mươi ngàn, có nhiêu thôi
Tiền
đâu mua đủ vé người lớn đây?
Ông
cầu khẩn trưởng tàu, soát vé
Họ
lạnh lùng mắt chẳng ghé qua
Ông
ta bỗng bật khóc òa
Rằng
ông nghèo lắm xin tha phen này!
Ông
kể lại cái ngày thảm hại
Nửa
bàn chân bị máy cắt đôi
Ông
không làm được nữa rồi
Sinh
hoạt khốn khổ, cuộc đời thảm thương!
Muốn
thăm lại quê hương ngoài đó
Nhưng
vé tàu không có tiền mua
Vé
này của đồng hương lo
Quí
ngài thông cảm xét cho đi nhờ!
Tên
trưởng tàu cứng đờ cương quyết
“Tôi
nói không! ông điếc? rõ chưa?”
Ông
già ngồi ịch khóc, thưa:
“Tiền
tôi không đủ, xin đưa việc làm?”
Cô
soát vé tham lam góp tiếng:
“Hãy
đưa ông lên trước toa tàu
Xúc
than! Nghĩa vụ làm mau”
Nghe
qua có lý, trưởng tàu….gật lia.
Ông
khách ngồi bên kia đứng dậy
Nỗi
bất bình nhìn thấy đôi co,
Ông
hỏi trưởng tàu thật to:
“Đàn
ông có phải!”xin cho chứng từ?
Tên
trưởng tàu bị người vặn hỏi
Hơi
ngỡ ngàng nhưng đối đáp lanh:
“Tôi
Đàn ông! đứng rành rành
Cớ
sao ông hỏi loanh quanh làm gì?
“Là
đàn ông? Sao tôi nghi quá!
Có
giấy tờ …phường xã chứng minh?
Nếu
muốn chứng nhận được mình
Đàn
ông đích thị hãy trình giấy ra!”
Tên
trưởng tàu nghe qua tím mặt
Giận
run người long mắt xoay đầu
Hành
khách trên cả toa tàu
Cùng
cười ha hả: giấy đâu trình làng?
Hắn
cố gượng nghênh ngang chống nạnh:
“Tôi thế này, rất mạnh…đàn ông!”
“Chúng
tôi xem giấy chính tông
Xem
người sao biết, nếu không…giấy tờ?”
Tên
trưởng tàu cứng đờ lắp bắp
Cố
tìm lời đối đáp cho qua
Bỗng
cô soát vé nhào ra:
“Tôi
đây chắc chắn đàn bà, nói đi!”
Ánh
mắt nhìn khinh khi ngoảnh lại:
“Chắc
cô đây không phải là người?”
Cô
ta giận đỏ con ngươi:
“Không
là người? chắc đười ươi hiện hình?
Ông
khách vẫn nghinh nghinh, ranh mãnh:
“Nếu
là người có giấy chứng minh.
Nếu
không chứng nhận được mình
Từ
nay xin chớ vô tình, khắt khe!”
Đám
hành khách lắng nghe cười ngất
Hai
người đi lật đật, lầm bầm
Ông
già lau mắt ướt đầm
Cảm
ơn người đã giúp ông an toàn
Trong
cuộc sống vô vàn khốn khó
Nếu
làm người chớ có vô tâm
Một
lời nóí, nỗi cảm thông
Mưu
cầu HẠNH PHÚC chắc không khó tìm…
Hn.
Internet:
Trên
đoàn tàu, cô soát vé xinh đẹp nhìn chằm chằm vào người đàn ông lớn tuổi đi làm
thuê. Cô nói cộc lốc:
“Soát
vé!”
Người
đàn ông vội vàng lục khắp người từ trên xuống dưới một hồi lâu với vẻ mặt lo lắng.
Cô soát vé bực tức quát:
“Đã
dặn là cầm sẵn vé để soát cho nhanh rồi. Ông làm mất nhiều thời gian của tôi
quá rồi đó.”
Cuối
cùng ông cũng tìm thấy vé, nhưng đôi tay cứ run run không muốn đưa ra. Cô soát
vé liếc nhìn rồi lại lớn tiếng:
“Ðây
là vé trẻ em.”
Người
đàn ông đứng tuổi đỏ bừng mặt, lí nhí nói:
“Tôi
là người tàn tật. Vì vé trẻ em bằng giá vé người tàn tật nên tôi đã mua nó.”
Cô
nhìn người đàn ông với ánh mắt soi xét hồi lâu rồi hỏi:
“Anh
là người tàn tật sao? Yêu cầu anh cho tôi xem giấy chứng nhận tàn tật.”
Người
đàn ông có vẻ căng thẳng, ông lắp bắp:
“Tôi…
không có giấy tờ. Lúc tôi đi mua vé, cô bán vé cũng bảo tôi phải đưa giấy chứng
nhận tàn tật. Tôi không biết phải làm thế nào nên đã mua vé trẻ em.”
Cô
soát vé gằn mặt xuống :
“Không
có giấy chứng nhận tàn tật, làm sao chứng minh được ông là người tàn tật?”
Người
đàn ông đứng tuổi im lặng, ông lặng lẽ cúi xuống vén ống quần lên: ông chỉ còn
một nửa bàn chân.
Cô
soát vé liếc nhìn với vẻ mặt lạnh lùng rồi nói tiếp:
“Cái
tôi cần xem là chứng từ, tức là quyển sổ có in chữ “Giấy chứng nhận tàn tật”,
đóng con dấu đỏ của Hội người tàn tật, chứ không phải thứ này.”
Ông Trưởng tàu xuất hiện cũng lên tiếng:
“Chúng tôi chỉ xem giấy chứng nhận, không xem người”.
“Chúng tôi chỉ xem giấy chứng nhận, không xem người”.
Mắt đỏ hoe, ông run run chỉ cho
vị trưởng tàu bàn chân của mình và thuật lại câu chuyện một lần nữa. Vị trưởng
tàu trầm ngâm hồi lâu rồi nói: “Chúng tôi chỉ xem giấy chứng nhận, không xem
người. Có giấy chứng nhận tàn tật thì mới là người tàn tật. Phải có giấy này mới
được hưởng chế độ ưu đãi vé người tàn tật. Ông hãy mau mau mua vé bổ sung.”
Người đàn ông bỗng thẫn thờ,
ông lục khắp lượt các túi trên người và hành lý gom góp tiền rồi cẩn thận đếm từng
tờ. Tất cả chỉ có vẻn vẹn hơn 50 ngàn đồng, không đủ mua vé bổ sung. Ông đưa mắt
nhìn vị trưởng tàu và cô gái, vẻ mặt họ vẫn lạnh như băng. Ông bật khóc: “Sau
khi bàn chân bị máy cán đứt một nửa, tôi không đi làm được nữa. Không có tiền,
ngay cả về quê cũng không về nổi. Nửa vé này cũng là do bà con đồng hương góp mỗi
người một ít để mua giùm. Xin ông hãy mở lượng hải hà, giơ cao đánh khẽ, nương
bàn tay cao quý, tha cho tôi.”
Trưởng tàu vẫn kiên quyết
nói: “Không được.” Người đàn ông bất lực ngồi
phục xuống, những giọt nước mắt lã chã rơi trên khuôn mặt nhăn nheo rám nắng,
người ông rung lên theo những tiếng nấc tức tưởi, mếu máo nói: “Tôi thực sự
không còn cách nào nữa. Tiền cũng không đủ. Bây giờ ông muốn tôi làm gì cũng được.”
Thừa dịp đó, cô soát vé nói:
“Hay là bắt ông ta lên đầu tàu
xúc than, coi như làm lao động nghĩa vụ.”
Nghĩ một lát, trưởng tàu gật đầu đồng ý:
“Cũng được.”
Ông lão ngồi đối diện đã chứng kiến toàn bộ
câu chuyện, cảm thấy vô cùng bất bình. Ông đứng lên nhìn chằm chằm vào mắt vị
trưởng tàu, hỏi:
“Anh có phải đàn ông không?”
Vị trưởng tàu tỏ ra khó hiểu, hỏi lại:
“Chuyện này có liên quan gì đến
tôi có là đàn ông hay không?”
“Anh hãy trả lời đi. Anh có phải
đàn ông hay không?” Ông
lão kiên quyết.
“Ðương nhiên tôi là đàn ông rồi.”
“Anh dùng cái gì để chứng minh
anh là đàn ông? Anh hãy đưa giấy chứng nhận đàn ông của mình cho mọi người
xem.”
Mọi người chung quanh cười rộ lên. Người trưởng
tàu thẫn mặt, giận đến tía tai, nói lớn:
“Một người
đàn ông cao lớn như tôi đang đứng đây, lẽ nào lại là giả?”
Ông lão lắc đầu, ôn tồn nói :
“Tôi
cũng giống anh chị, chỉ xem chứng từ, không xem người. Nếu anh có giấy chứng nhận
đàn ông thì là đàn ông, không có thì không phải.”
Vị trưởng tàu cứng lưỡi không biết ứng phó ra
sao. Ông ta cứ lắp bắp mãi không nói nên được câu nào. Thấy vậy, cô soát vé vội
đứng ra giải vây, cô nói với ông lão:
“Tôi
không phải đàn ông, có chuyện gì thì ông cứ nói với tôi.”
Ông lão thành chỉ thẳng vào mặt cô ta:
“Cô hoàn toàn không phải người!”
Cô soát vé bỗng nổi cơn tam bành rồi hét lên:
“Tôi yêu cầu ông ăn nói tử tế một
chút. Tôi không là người thì là gì?”
Ông lão vẫn bình tĩnh, cười ranh mãnh và nói:
“Cô là người ư? Cô đưa giấy chứng
nhận làm người của cô ra xem nào.”
Mọi người lại cười ầm lên một
lần nữa. Cô soát vé và trưởng tàu đỏ mặt không nói được lời nào, quay lưng đi
thẳng. Người đàn ông cúi xuống, lau vội những giọt nước mắt đang đầm đìa trên
khuôn mặt.
Cuộc sống hiện đại có quá nhiều
bộn bề, lo toan, khiến tâm hồn con người trở nên cằn cỗi. Họ ít lắng nghe và
dành nhiều thời gian để yêu cầu người khác. Họ ít đồng cảm và dành nhiều quan
tâm cho những nguyên tắc khô khan, cứng nhắc. Để bảo vệ chính mình và những lợi
ích cá nhân, nhiều người không ngại ngùng làm tổn thương người khác, họ hoàn
toàn trở nên ích kỷ một cách khó chấp nhận. Thế nhưng, nếu cứ tiếp tục như vậy,
cuộc đời còn điều gì là ý nghĩa? Chẳng phải chúng ta sống là tìm kiếm hạnh phúc
sao? Với một trái tim vô cảm, liệu có thể tìm thấy được nó chăng?
